Enflasyon ve Türkiye

Hepimizin bildiği gibi sokakta, pazarda, markette vatandaşlarımız bir malın fiyatı arttığı zaman gene enflasyon arttı şeklinde yorumlarlar. Hatta yüksek eğitim almış vatandaşlar bile bir malın fiyatındaki ani artışı enflasyonda meydana gelen bir haretlenme diye aralarında konuşurlar. Öncelikle enflasyonun doğru tanımı fiyatlar seviyesindeki artıştır. Peki, vatandaşa göre bir malın fiyatı artıyor fakat enflasyon değişmiyor. Hatta bir çok ürünün fiyatı artıyor enflasyon gene değişmiyor. Bir malın fiyatının bir kez artması o malın enflasyon olarak algılanamaz. Enflasyon artışında bir malda fiyatın sürekli artıyor olması lazımdır. Örnek olarak ekmek fiyatlarında bir seferlik bir fiyat sıçraması yaşanabilir ve ekonomide bir seferlik bir fiyat artışı olabilir. Sonra ekonomide fiyatlar bu çıktığı düzeyde kalıp herhangi bir değişme olmuyorsa, ekonomi yeni duruma uyum sağlamıştır. Yani ekmek fiyatları ekonomiyi etkilememektedir. Ekmekte yaşanan bu fiyat artışı enflasyon sayılmaz. Temel olarak enflasyona 2 şekilde bakarız: Üretici fiyatları Endeksi ve Tüketici fiyatları endeksi. Enflasyonu belirlemek için TÜİK araştırmalar yapar. Bu araştırmalarında ilk olarak satış fiyatları üreticilerden toplanan bilgiye dayanan araştırmadır. Diğeri ise malların tüketiciye fiyatları esas alınıp (TÜFE) yapılan araştırmadır. Genel olarak vatandaş TÜFE’ye odaklanır. Çünkü satıcılar bir fiyatta artışla karşılaşıyorlarsa bu vatandaşa daha sonraki aylarda yansıtılır. ÜFE endeksi TÜFE’yi tahmin etmede kullanılan önemli bir endekstir. Söylediğimiz gibi TÜİK enflasyonu ölçmek için araştırmalar yapar. Bu araştırma yöntemi ise anket şeklinde hane halkı dolaşılır ne tüketip me harcama yaptıkları sorulur. Ortaya çıkan sonuca göre ise TÜİK bir sepet oluşturur. Bu sepetin içinde yiyecek içecek gibi mallar saptanıyor. Anketten çıkan en çok kullanılan mallar bütçe ağırlıklarına göre sıralanıyor. Önemli bir noktaya değinmek istiyorum, endeksin başlangıç değeri 100’dür. Eğer bu endeks 140 olursa bir yılda ekonomide yüzde 40 enflasyon yaşanmış diye yorumlanır. Ekmek örneğini tekrar ele almak istiyorum ekmeğin fiyatı artmış ancak ekmeye paralel şekilde benzeyen başka bir malın fiyatı düşmüş. Ancak ikiside aynı fiyatta artış ve azalış yaşamışsa TÜFE’de bir artış olmamıştır. Enflasyonu kısa ve öz olarak anlatmaya çalıştım. Umarım anlaşılmıştır. Türkiye’de yaşanan son enflasyon durumu hakkında bilgi vermek istiyorum. Üçüncü çeyrekte enflasyon oranı beklenenin üzerinde gelerek yüzde 7.9 oranında açıklandı. Bu artışa en büyük neden ise Türk lirasının diğer para birimleri karşısından değer kaybetmesinden kaynaklandı. TL’nin değer kaybetmesi işlenmiş gıda fiyatlarının artmasına neden oldu ve buda enflasyonu arttırdı. Son olarak merkez bankası politikalarını yaparken enflasyona çözüm bulmaya çalışır. TCMM hedefi ise 2014 yılında enflasyonu yüzde 5’e düşürmek ve bunun için sıkı ekonomi politikaları uyguluyorlar. Önemli bir noktaya değinmek istiyorum Merkez bankası bazı malların fiyat istikrarını düzenlemede müdahalede bulunamaz, buna petrol örneği verebiliriz. Bu yüzden Merkez bankası ayrı endeksler oluşturur. Bu oluşturduğu endekslerde kendi para politikalarının çalışıp çalışmadığını analiz eder. Bu endeksler genelde petrol gibi merkez bankasının müdahale edemediği mallardan arındırılmış olur. Son olarak söylemek istediğim Enflasyon artışında yada artış beklentilerinde, USDTL vadelide yada spotta sell pozisyona girilip. USDTL paritesinin geri çekilmelerinden avantajlar sağlanabilir.  

Günün Özeti

ABD Chicago FED Endeksi beklendiği gibi yükseliş yaşadı. ABD hisseleri zirvenin altında dalgalı seyrediyor. Dün bahsettiğimiz gibi altında teknik olarak alt destek kademelerini test etti. Bu seviye 4 haftanın en düşük seviyesi. Batı Teksas petrolü yükselen trendinin ardından dün düzeltme satışları geldi. Gelişen piyasalar endeksleri satıcılı seyrini korudu. BIST günü 71.904,63 seviyesinde kapadı. EURUSD paritesi düşüşün ardından dün alıcı seyrederek 1.34 seviyesine tutundu. DolarTL yükselen trendine devam etti.  Yarın Eylül Türkiye Cari Açık Verisi var. Yarın Uluslararası piyasalarda herhangi bir sert hareket beklemiyoruz. Yakın destek direnç seviyeler test etmesi ihtimali yüksektir. 

Cari Açık Ve Çözüm Yolları

Yarın Türkiye Eylül Cari Açık verisi açıklanacak. Cari açık hakkında sizlere bilgi vermek istiyorum. Öncelikle dış ticaret dengesi hakkında bilgi vermek istiyorum. Türkiye’nin yurt dışından yabancı para ödeyerek yaptığı para ödemesi ile sattığı mallardan kazandığı para arasındaki farka dış ticaret dengesi denir.  Eğer ülkenin ithalatı ile ihracatı eşit olursa ülkede dış ticaret dengesi yaşanır.  Ülkenin ihracatı ithalatından fazla ise dış ticaret fazlası yaşanır. Ülkenin ithalatı ihracatından fazla ise dış ticaret fazlası yaşanır. Yalnız Türkiye yalnız ihracat ve ithalat yapmaz bunun yanında farklı hizmetler ve faiz gelir giderleri vardır. Dış ticarete bunları eklersek cari açık dengemizi bulmuş oluruz. Şimdi yarın açıklanacak olan cari açık verisinin nasıl hesaplandığına bakalım:

(İhracat+hizmet gelirleri+diğer gerlirler)-(ithalat+hizmet giderleri+diğer giderler) +/- Cari transferler

Hizmet gelir yada giderlerine baktığımız zaman inşaat sektörü, turizm ve ulaştırma gibi sektörler düşünebiliriz.  Diğer gelirler (FDI) doğrudan yabancı yatırımlar, faiz, hisse senedi geliri düşünülebilir. Cari transferler ise yurt dışına yaşayan vatandaşlarımızın Ülkeye gönderdikleri paralardır.  Bir önceki ay Cari açık -2 milyar dolar. Ekim ayı beklenti ise -2.73 milyar dolar. Türkiye verilere bakıldığı zaman Eylül ayında dış ticaret açığı ve buna bağlı olarak cari açık vermiştir. Eylül ayında ise dış ticaret açığı ve cari açıkta artış beklenmektedir. Ülkenin kronik problemi olan cari açığı nasıl kurtulması gerektiği üzerinde çalışılmalıdır. Ülkemize gelen sıcak parayı kısa ömürlü olması yerine bu paralarının uzun yıllar ülke ekonomisinde kalması için devletin yeni politikalar üretmesi lazımdır. Ülkede hizmet sektörüne yapılacak yeni yatırımlar cari açığı düşürecektir. Turizm sektörüne yeni ve yaratıcı teşvik ve çözümler getirilebilir. Ülke yerli sanayisine devlet vergi indirimlerine gitmeli ve yatırımcıya destek vermelidir. Ülkedeki ithal ikameciligi kısmi olarak azaltılmalıdır. Finans sektöründe yeni oluşturulacak yatırım araçları. Yeni portföy yelpazesi yabancı yatırımcıyı cezbeder ve yatırımları ülkeye çeker.  Son olarak söylemek isteğim Asya ülkeleri örnek alınıp yeni ve yaratıcı ürünler yaratılması ve bunların dünyaya entegrasyonu ülkenin milli gelirine katkı sağlar buda cari açığı düşürür. En önemli nokta olarak ARGE gözümüze çarpıyor. Devlet ne kadar çok ARGE yatırımı yapması dolaylı yoldan gayri safi yurt içi hasılaya katkı sağlar, buda cari açığı düşürür. 

Altın, Omuz Baş Omuz formasyonu

OMUZ BAŞ OMUZ FORMASYONU

Altın geçen hafta gelen olumlu ABD verileri sonrası sert satışlar gerçekleşmişti. 1280 destek seviyesine tutunan altında omuz baş omuz formasyonu oluştu. Gelecek haftalarda boyun çizgisini kırması dahilinde 1230 seviyelerine kadar geri çekilmeler yaşanabilir. Bu formasyonu ABD parasal genişleme haberleri desteklerse gerçekleşme şansı yüksektir. Genel çerçeveden baktığımızda altını bu kadar spekülatif satışa zorlayan en önemli faktör QE bitecek mi yoksa ne zaman bitecek söylemleri. Kendi düşüncem altının parasal genişlemenin sonlanması (QE) yani merkez bankasının elektronik para basma mantığı ile yaptığı geçici önlemi bitirmeye başlaması altını gerçek anlamda fiyatlamaya başlayacaktır. Bu da sert satış gerçekleşme ihtimalini doğuruyor. 

Kıymetli Madenler Teknik Analiz

Günün Özeti

Çin’de yolcu araç satışları geçen yıla göre yükseliş yaşadı.  Geçen Hafta gelen olumlu ABD verileri ile ABD hisseleri zirve yapmıştı.  Haftanın ilk günü zirveye yakın bir bantta dalgalı hareket ediyor. İran ve diğer 6 ülkenin nükleer program konusunda uzlaşmaya varamaması Brent petrolde alıcılı seyir yaşanmasına neden olmuştu. Aynı şekilde Batı Teksas petrolünde de artış yaşandı.  Altın yaşadığı sert satışın ardından 1282 destek kademelerinde dalgalı seyretti.  Salı Günü İngiltere TÜFE verisi açıklanacak. 

Kıymetli Madenler Teknik Analiz

Geçtiğimiz hafta AMB’nın yapmış olduğu faiz indirimi ve ABd tarım dışı verisinin iyi gelmesi doların değerlenmesine Altında 1280 destek seviyesine kadar sert satışlar gerçekleşmişti. Gün içinde veri akışının yavaş olmasından dolayı altında yatay 1280-1285 bant aralığında hareket etmesini bekliyoruz.  Stoplu çalışmak kaydıyla işleme girilip yatay bantta kazanç elde edilebilir. Aksi Bir durum olması halinde 1280 direncini kırarsa teknik olarak 1250ons seviyelerine kadar geri çekilmeler yaşana bilir. Veri akışı sebebiyle yukarı yönlü sert hareketler yaşanması zordur.

   

Gümüş geçen haftaki kritik veriler sonrası dolar karşısında değer kaybedip satış yedi. Gümüş yukarı yönlü hareket yapmak istese bile oluşan altın dolar baskısı nedeniyle 21.30 seviyelerine tutundu.  Gümüş gün içinde yatay bantta aşırı sıkıştı. Hafta içinde teknik olarak tepki vermek isteyecektir. Aşağı yönde kırılma olması halinde 20.60 ardından 20.10 destek seviyelerini test edebilir. Aksi bir durum olması halinde yakın direnç kademeleri olan 21.80 ve 22.20 seviyelerini test edebilir.

ABD Avrupa Haberler ve Altın Analiz

ABD Veri Analizi

ABD istihdam ekim ayında beklentilerin çok üstünde gelerek hükümetin kapanmasından etkilenmediğinin sinyallerini verdi. İşsizlik oranı ise 5 yılın en düşük seviyesine gerileyerek yüzde 7.3’e geriledi.  ABD Tüketici güveni 2 yılın en düşüğüne geriledi.  Bu verinin olumsuz gelmesi Hükümet kapanmasından etkilenmesinden kaynaklandığı şeklinde yorumlandı.  ABD Tüketim harcamaları Eylül ayında yavaşlama sergiledi.  Bilindiği gibi ekonominin yüzde 70’e yakını hane halkı harcamalarını oluşturuyor.  Atlanta FED başkanı Dennis Lockhart merkez bankasının tahvil alımlarını azaltabileceğini söyledi. Haftanın son günü FED başkanı Bernanke 2008 krizinin etkileri hala bizimle birlikte olduğunu söyledi.

Geçtiğimiz haftanın Özeti

Avrupa Merkez Bankası geçtiğimiz hafta faiz indirimi yaptı. ABD 3. Çeyrek büyüme ve Ekim Tarım dışı verisi doların güçlenmesine ardından altın 1280ons EURUSD paritesinin 1.33 kadar geri çekilmesine neden oldu.  USDTL paritesi 2 TL’nin üzerinde tutunmaya devam etti. Paritenin üst direnç kademelerini test etmesine spekülatif para girişlerinden kaynaklandı.

Altın Teknik Analiz

Kasım Ayında yükselen trend içinde olan altın bu hafta 1300 seviyesinde satış baskılı seyrini sürdürdü.  Haftanın son günü Tarım dışı verisinin beklenenden iyi gelmesi doların değerlenmesine neden oldu ve sarı emtia 1280 seviyelerini test etti. Altın bu hafta satıcılı baskısını korumaya devam edecektir. Aşağı yönlü hareketlerin devamı dahilinde 1250 desteğine kadar geri çekilmeler yaşanabilir. Aksi bir durum olması halinde parite 1300 seviyesinde haftayı kapası muhtemeldir. 

Erdem Başçı Enflasyon Yorumu ve USDTL Analiz

Erdem Başçı Enflasyon Yorumu ve USDTL Analiz

Bu gün Merkez Bankası Başkanı Erdem başçı İSO’nun 2013 meslek komitesi toplantısına katıldı.  Burada Başçi’nın bir dizi açıklaması oldu.  İlk olarak enflasyona dikkat çekti.  Merkez bankasının enflasyona bağlı olarak çalıştığını anlatan Başçı hedeflerinin yüzde 5 olduğunu söyledi. Ekim ayında enflasyonun yüksek gelmesine aldanılması gerektiğini işlenmiş gıda maddelerinde sürpriz yaşanabileceğini bunun sonuncunda enflasyonda düşüş yaşanabileceğini sözlerine ekledi. Enflasyon Ekim Ayında yüzde 7.71 seviyesinde bulunuyor. Merkez Bankasının tahmini yüzde 6.8 ineceğine yönündeydi.  Genel olarak Merkez Bankası enflasyon hedefinin yüzde 5 olduğunu ve hedefi tutturana kadar temkinli duruşlarını koruyacaklarını söylediler. Yıl sonuna doğru ekonomik büyüme eğilimi olduğunu açıkladı.  Merkez bankası fiyat değişimini etkileyen değişkenleri yakın takip aldığını söyledi.  5 yıllık Kalkınma planında 2018 enflasyon hedefinin yüzde 4.5 olduğunu  ancak bu mesafeye gelinebilmesi için daha çok mesafe yol almaları  gerektiğini söyledi. Eğer enflasyon oranının yüzde 5 civarlarında kalması faizlerinde tek hanede tutacağını söyledi.  Faizlerin uzun vadede tek hanede kalması Türkiye için önemli bir olay olacağını sözlerine ekledi.  Başçı geçen hafta parasal sıkılaştırmayı haftada 1 günden 2 güne çıkardıklarını söyledi.  Faiz arttıran ülkelere göre ciddi sıkılaştırma yaptıklarını bildirdi. Başçı konuşmasının sonunda döviz rezervlerine dikkat çekti.  Reel effektive kur endeksinin düşüşte olduğunu söyledi. Döviz rezervlerini dikkatli kullanıyoruz. Reeskont kredilerinin 13 milyar dolar civarında olduğunu, yıl sonunda 13 milyar dolar satış olursa başa baş olacağını ve gelecek yıl 15 milyar dolara çıkacağını beklediklerini söyledi.  Sözlerine döviz biriktirmeye devam ettiklerini ve Kasım ayında 1.7 milyar dolar artış beklediklerini sözlerine ekleyerek konuşmasını sonlandırdı.

Gün İçinde yukarı yönlü rally yapan USDTL paritesi 2.0350 seviyelerini test etti.  BIST endeksinin satıcılı seyrettiği ortamda 2 tl üzeri alımlar gelmesini bekliyoruz. Ülkeye para girişleri Paritenin yukarı yönlü hareketini korumasına neden olacaktır. Yarın ABD’den 3. Çeyrek büyüme oranı verisi açıklanacak olumsuz gelmesi bekleniyor. Paritede sert hareketler beklenebilir. O yöndeki gidiş yönüne göre pozisyon alınmasını tavsiye ederiz.

Altın Teknik Analiz

Haftaya sakin başlayan sarı emtiya gün içinde Amerika’dan gelen önemli bir veri olmamasıyla sakinliğini korudu.  Gün içinde Fibo fanlarının iyi çalıştığını gördük. Altın yukarı yönlü hareket gerçekleştirmeye çalışsa bile bu durum uzun soluklu olmadı. Haftanın açılışından beri altına teknik olarak baktığmız zaman fibo 38.2 seviyesinde kuvvet alarak yukarı yönlü hareket gerçekleştirdi. Ancak haftanın ilk günü bu alımlar cılız oldu ve fibo 50 düzeltme seviyesini geçemedi. Salı günü fibo 50 düzeltme seviyesini kıran altın kısıtlı hareketlenme yaşandı.  Fibo 388.2 düzelte seviyesi ve 1305 destek seviyesinden gün alıp altın yukarı yönlü hareketler hafta içinde gerçekleştirmesini bekliyoruz.  Eğer altın 1316 direncini kırması halinde 1319 seviyesini test edebilir. Bu durumda  yukarı yönlü sert hareketler gerçekleşecektir.  Grafikte gördüğünüz gibi fibo 61.8 düzeltme seviyesi ve 1319 dirençi önemlidir. Kırılması dâhilinde 1327 seviyelerine kadar rally yapabilir. Aksi bir duyrum olması halinde sarı emtiya yakın destek seviyelerini test edecektir.