ABD OCAK TÜFE ÇEKİRDEK TÜFE

Fiyatlar genel seviyesinde sürekli artış yaşanmasına enflasyon denir. Eğer enflasyondan bahsedebilmek için fiyatlar genel seviyesinin artması ve bu artışın sürekli olarak devam etmesi lazımdır. Örnek verecek olursak bir ay içinde ekmek fiyatından artış yaşandı. Bu artış tam olarak enflasyon sayılmaz, sadece fiyat artışıdır. Enflasyon hesaplanırken istatistik kurumları tarafından belirlenen sepetler oluşur. Ekmeğin bulunduğu sepette genel olarak bir artış yok ise bu durum enflasyon sayılmaz. Teknik olarak sepete ödediğimiz parada bir önceki aya göre bir değişiklik yoksa sadece bir malın yani ekmeğin fiyatının geçici olarak arttığını söyleniliriz. Eğer sepetteki malların fiyatı yüzde 5 arttı ancak bu artış diğer diğer aylarda yaşanmadı. Bu yaşanan durum ada enflasyon diyemeyiz. Genel olarak bakıldığı zaman enflasyon iki şekilde hesaplanır. Üretici fiyatlarını ele alan endekse üretici fiyatları endeksi (ÜFE), tüketici fiyatlarını satış aşamasında ele alan fiyatlar üzerinde hesaplanan endekse tüketici fiyatları endeksi denir. Bu gün açıklanacak olan ABD Ocak TÜFE ve Çekirdek TÜFE büyük önem teşkil etmektedir. ABD enflasyonunun belirlenebilmesi için TÜFE en önemli endekstir. Tüketici aşamasında her ay fiyat değişimin ölçülmesiyle ABD enflasyonu hesaplanır. TÜFE endeksini oluşturmak için bir sepete ihtiyaç vardır. Bu sepetin içinde mal ve hizmet fiyatları ve vatandaşların bütçelerinde bu sepetteki mal ve hizmetlerin ne kadar yer aldığıdır.  

Genel olarak iki türlü enflasyon vardır.  Bunlarda biri maliyet enflasyonu diğeri ise talep enflasyonudur. Eğer ülkedeki ithal malların fiyatları ya da enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle üretim maliyetleri artıyorsa, bu duruma maliyet enflasyonu denir. Bu durumda Merkez Bankaları faiz arttırmayı tercih etmezler. Bunun sebebi ise faizlerin artması maliyetin artmasına ve enflasyonun yükselmesine neden olabilir. Diğer bir tür ise talep enflasyonudur. Eğer tüketim harcamalarından dolayı talep artıyorsa, bu durum talep enflasyonu doğurur. Çünkü talep artışı arz artışının önüne geçmiştir.  Ünlü ABD’li ekonomist John Taylor geliştirdiği Taylor kuralına göre hedeflenen enflasyon açıklanan enflasyondan düşük gelir ise enflasyonu kontrol altına almak için arada oluşan baz puan kadar faiz oranını arttırılması lazımdır.  Ancak ABD’de Taylor kuralını uygulamak biraz riskli olmaktadır. Çünkü ABD’de maliyet enflasyonu problemi vardır.  ABD son aylarda soğuk hava şartlarıyla mücadele ediyor. Bu durum gıda fiyatlarının artmasına neden oldu. Ayrıca ABD enerji stoklarında aylardır meydana gelen azalış enerji fiyatlarının artışına neden oldu. Bu artışın düzenli olarak meydana gelmesi çeyreklik TÜFE revizyona gidileceği spekülasyonlarının doğmasına yol açtı. ABD’nin problemi maliyet enflasyonudur, çünkü ithal girdi fiyatlarında artışlar ve petrol fiyatlarındaki artışlarla beraber üretim maliyetlerinin artmasına neden oluyor.  Bu durumda ABD Ocak TÜFE ve Çekirdek TÜFE’de yüzde 0,1 artış yaşanacağı beklenmektedir.