Dünya’da Petrol bolluğu yaşanmaya
devam ediyor. Petrol’de yaşanan küresel fazlalık ve geçtiğimiz ay OPEC toplantısından
çıkan üretim artışını destekleyen açıklamalar ile fiyatlarda sert satıcılı
seyir yaşanmıştı. Eğer İran, açıklamaları doğrultusunda piyasaya aşırı miktarda
petrol üretimi gerçekleştirir ise 2016 yılında petrol fiyatlarında zayıf seyir
yaşanma ihtimali yüksek olacaktır. Dünya Petrol ticaretinde gösterge
niteliğinde olan Brent Petrol’ün son 12 yılın en düşük seviyelerinde bulunması
OPEC’in petrol ihracatını ve petrol şirketlerinin karlarında azalmaya neden
olmaya devam ediyor. Geçtiğimiz hafta açıklanan Dallas FED ’in enerji raporuna
göre ABD’de 4. Çeyrekte 2 milyar dolara yakın borcu olan en az 9 petrol ve gaz
şirketi anlaşmalı iflas kararı aldı.
Suudi Arabistan 2016 Yılı’nda Petrol’e Olan Bağımlılığını Azaltıyor
Dünya’nın en büyük ihracatçısı
konumunda olan Suudi Arabistan, piyasa payını kaybetmemek amacıyla Petrol
üretimini artırırken, diğer yandan fiyatlardaki zayıflamadan dolayı petrol
gelirlerine olan bağımlılığını azaltma yoluna gidiyor. Suudiler 2014 yılında
gelirlerinin yüzde 89’unu petrol ihracatından sağlarken, bu oran 2015 yılında
yüzde 73 olarak gerçekleşti. 2016 yılında ise yüzde 70 olması bekleniyor.
Suudiler Bütçe’ deki gelir kaleminde Petrol’ün etkinliğini azaltmaya gitmesi
2016 yılı için düşük petrol fiyatlarına hazırlandıklarını gösteriyor. Ancak,
düşük petrol fiyatlarına rağmen 2016 yılında piyasadaki lider konumunu korumaya
devam edecektir. Ayrıca, Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu toplantısının arından
akaryakıta zam kararı alındığını açıkladı. Ülkede uzun zaman sonra Benzin,
Elektrik ve Su fiyatlarında zam yapıldı.
Brent Petrol Gücünü Kaybediyor
ABD Kongresinde 40 yıldan uzun bir
zamandır devam eden ABD Ham Petrol ihracat yasağı ile ilgili 18 Aralıkta
uzlaşmaya varmasının ardından Brent Petrol ile ABD Ham Petrol (WTI) arasındaki
fark hızla azalmaya başlayarak 23 Aralık’ta WTI fiyatı Brent Petrol fiyatının
üzerine çıktı. Bilindiği gibi Brent Petrol Dünya petrol ticaretinde referans
olarak kullanılmakta. Gerçekleşen bu gelişme WTI’ın Brent Petrol karşısında
Dünya Ticaretine alternatif bir referans fiyat olabileceği enerji piyasalarının
2015 yılının son haftalarında gündemin ana konularından biri oldu ve 2016
yılında da konuşulmaya devam edecektir. ABD kaya petrolü teknolojisi ile 2008
yılından itibaren üretim miktarını yüksek seviyelere çıkardı. Yaşanan bu durum
ABD ham Petrol’ün fiyatlarının zayıflamasına neden oldu. Ayrıca Dünya’da
yaşanan küresel arz fazlası da Ham Petrol’ün baskılanmasını destekledi. Bu iki
petrol fiyatı 2010 yılında 79 Dolar’da eşitlendi. Brent Petrol 2011 yılında 111
dolar seviyelerine kadar yükseliş gerçekleştirdi. Brent ’teki bu sert
yükselişin en büyük nedeni Arap Baharının Ortadoğu Petrol’ü üzerinde yarattığı
risk ve Libya’da yaşanan gelişmeler oldu. Ayrıca 2011 yılında Asya bölgesinde
gerçekleşen küresel petrol talebi Brent Petrol’ün yukarı yönlü hareketini
destekledi. WTI 2011 yıllarında 95 dolar
seviyelerinde kalırken, aradaki fark 16 Dolar seviyelerine geldi. WTI’ın 95
dolar seviyelerinde kalmasının en büyük nedeni ise Dolar’ın aşırı değerlenmesi
oldu. 2013 yıllarında makas 10 dolar seviyelerine kadar azaldı. Libya’nın Petrol
üretimine tekrar başlamasının ardından makas 6 Dolar’a kadar indi. 4 Aralık’ta
gerçekleşen OPEC toplantısından çıkan üretim artışını destekleyen karar
sonrasında Brent Petrol yüzde 10 üzerinde değer kaybı yaşadı ve aradaki fark 2
Dolar’a kadar geriledi. ABD Kongresinin Petrol İhracatı ile ilgili almış olduğu
olumlu kararlar ve 2015 yılının son 2 haftasında ABD Ham Petrol Stoklarındaki
beklenmedik azalış WTI’ı Brent ’in önüne geçmesine neden oldu.
2016 Yılı’nda Petrol Fiyatlarında Üretici Konumunda Olan Ülkeler Nasıl
Rol Oynayacak?
ABD Kaya petrol üretimi sayesinde
Rusya ve Suudi Arabistan ile birlikte 2015 yılında Dünya’nın en büyük Petrol
üretimi yapanlar listesine girdi. 2016 yılında bu üç ülke üretim seviyelerini
korumaya devam edecek. Ayrıca ABD Meclisinden Petrol ihracatı ile alakalı
alınan olumlu kararlar 2016 yılında arz seviyesinin kuvvetli görünümünü 2016
yılında aşağı yönde desteklemesine neden olacaktır. OPEC ülkelerinden sadece
Venezüella arz kesintisi talebinde bulunuyor. Bunun en önemli nedeni ise Venezüella’nın
içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılar olduğunu söyleyebiliriz. Suudi Arabistan
ise diğer üretim yapan ülkelerin arzı kısması halinde kendilerinde
katılabileceğini söylüyor. Sonuç olarak Venezüella hariç hiçbir ülke üretim
kesintisine gitmek istemiyor. Bu durumda 2016 yılında yüksek arz fazlasının
devamına işaret ediyor. İranlı yetkililer yasakların kalkması sonrasında üretim
seviyesini artıracağını son dönemlerde sürekli dile getiriyorlar. 2016 yılında
enerji piyasasındaki en önemli sorunlardan biride İran Olacaktır. İran’ın amacı
son yıllarda kaybettiği piyasa payını kazanmak olacaktır. Sonuç olarak ABD’nin
Kaya Petrolü ile ihracat pazarına entegre olması ve İran’ın enerji piyasaları
ile ilgili tutumu 2016 yılında bize arz yönlü haberlerin daha gündemde
olacağını gösteriyor. Arz’da yaşanacak bu artış yeni yılda fiyatların yukarı
yönde toparlamasına destek vermeyecek gibi gözüküyor.
HAM PETROL
Geçtiğimiz hafta ABD Ham Petrol
Stoklarının beklentilerin çok altında kalması ve sondaj kuyu sayısının azalması
ile WTI 38.00 seviyelerinin üzerine çıktı. İran hükümeti Petrol Üretimi ile
ilgili yaptırımların kalkmasının ardından Petrol ihracatını artıracağını
açıklaması ile karlarının bir kısmını geri vererek 37 seviyelerine
geriledi. Suudi Arabistan, gerileyen
Petrol Fiyatlarının etkisi ile daha düşük gelirler ve harcamalara sahip bütçe
açıklamasının etkisi ile Ham Petrol zayıf seyrini korumaya devam etti. Yukarı
yönlü potansiyel yakalaması durumunda 37.50 direnci önemlidir. Bu seviyenin üzerinde
kalıcılık sağlanması halinde 38.00 ve 38.50 dirençleri hedeflenebilir.
BRENT PETROL
Geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği alıcılı
seyir sonrasında Brent Petrol karlarının bir kısmını geri vererek 36.50
seviyelerine kadar geri çekildi. 2015 yılının son haftası olması nedeniyle
Brent Petrol düşük volatilite de işlem görürken, hacmin düşük olduğu
gözlemleniyor. Brent Petrol yukarı yönde hareketine devam etmesi durumunda
37.50 ve 38.00 seviyeleri takip edilmelidir. Bu seviyelerin üzerinde kalıcılık
sağlanması halinde 38.90 direnci hedeflenebilir. Brent Petrol satıcılı seyrine
devam etmesi halinde 36.00 ve 36.50 destekleri takip edilmelidir. Satıcılı
seyrin devamında 34.50 seviyesine kadar geri çekilme beklenebilir.
DOĞAL GAZ
Geçtiğimiz hafta alıcılı seyir yaşayan
Doğal Gaz, beklentilerin altında kalan ABD EIA Doğal Gaz Stokları Değişimi
verisi ise yukarı yönlü seyrini hızlandırdı. 2015 yılının son haftasına yukarı
yönde gapli başlangıç yapan Doğal Gaz 2.285 seviyelerine kadar yükseliş yaşadı.
Yukarı yönlü hareketin devamında 2.370 seviyesi takip edilmelidir. Bu seviyenin
üzerinde kalınması halinde 2.475 ve 2.580 dirençleri yukarı yönde
hedeflenebilir. Doğalgaz yönünü aşağı çevirmesi halinde 2.150 ve 2.050
seviyeleri takip edilmelidir. Bu seviyelerin altında kalınması halinde ise 1.930
kademelerine kadar geri çekilmeler beklenebilir.
